Als er ooit een moment was om jezelf af te vragen of jouw organisatie ‘wendbaar’ is dan is het wel nu. De effecten van personeelstekorten, beschikbaarheid van materialen en onvoorspelbaarheid van energie- en materiaalprijzen komen bijna dagelijks voorbij in het nieuws.
Binnen veel organisaties speelt de vraag hoe de processen meer wendbaar in te richtenen dus sneller/beter in te kunnen spelen op veranderingen. Een logische eerste gedachte maar misschien onvoldoende om een echte transitie naar een wendbare organisatie te bewerkstelligen. Want gaat het niet juist over de manier waarop we structureel met onzekerheden en onvoorspelbaarheid omgaan? Niet alleen nu maar in de komende 10-20 jaar of zelfs langer?
Pas als we verder vooruit durven te kijken zien we dat er fundamentele wijzigingen in bv de arbeidsmarkt, kennisverdeling en productiemethoden aan zullen komen. Nieuwe technieken die een individu in staat stelt iets te doen waarvoor nu nog een heel projectteam nodig is. Of iemand zonder ervaring in staat stelt complexe opgaven te managen vanuit zijn luie (strand)stoel.
Als dit de basis wordt voor wendbaarheid dan zullen we ons dus OOK moeten richten op de vaardigheden die nodig zijn om te kunnen gaan met onzekerheden en onvoorspelbaarheid. We praten dan niet meer over gecompliceerde opgaven, waarvan bijna alles bekend is, maar over complexe opgave waar bijna alles nog NIET bekend is. En waar nog onbekende variabelen en verbindingen direct effect hebben op de uitvoering en dus het eindresultaat.
Over welke vaardigheden hebben we het dan? Denk dan bijvoorbeeld aan vaardigheden die gericht zijn op het hoger doel van de opgave, het samenwerken in vertrouwen en zelforganisatie. En welke interventies die, bewust gekozen, het gewenste effecten zouden kunnen bewerkstelligen. In 2012 promoveerde Nicoline Mulder hierop met haar onderzoek over projectmanagement vanuit het complexiteits denken. Hierbij fungeert een systeem, zoals een project, autonoom als geheel, maar is op zichzelf ook geïntegreerd in een groter geheel.
Hiervoor benoemde zij elf interventies die een aantal psychologische of sociale mechanismen in gang die op hun beurt een bepaald effect genereren. Bijvoorbeeld het werken op basis van gedeelde waarden triggert dat mensen open met elkaar gaan communiceren, het triggert voorspelbaarheid, het zorgt voor aantrekkingskracht en genereert vertrouwen.
Een echt toekomst bestendige, en dus blijvend wendbare, organisatie past niet alleen zijn werkmethodieken en -processen aan maar gaat ook op zoek naar andere vaardigheden die de basis zullen moeten zijn van toekomstig meesterschap. Want ongetwijfeld komen er ons decennia vol nieuwe uitdagingen tegemoet.
.svg%201.png){kind=logo}
